تغییرات پوست در اثر تماس با نور خورشید، عبارتند از: خشکی و زبری پوست، ضایعات پوستی مانند (لکه‌های کبدی) و چین‌وچروک پوست.

عوامل ایجاد کننده چین‌وچروک

- نور خورشید : در مقابل نور آفتاب حتما از کرم ضدآفتاب استفاده کنید. کرم‌های ضد آفتاب، از برخورد اشعه ماورای بنفش به پوست جلوگیری می‌کنند. این اشعه اگر مدت طولانی به پوست برخورد کند، موجب آسیب پوست و حتی سرطان پوست می‌گردد.

- سیگار کشیدن

- کم آبی بدن

- افزایش سن: هر چقدر سن بالاتر برود، اپیدرم پوست (لایه خارجی پوست) نازک‌تر می‌شود.

- هورمون کورتیزول باعث از بین رفتن کلاژن پوست می‌شود. کلاژن نوعی پروتئین در پوست است که حالت ارتجاعی آن را حفظ می کند.

- پوست روشن

- ژنتیک

- برخی شغل‌ها، از قبیل کشاورزی، کارگری ساختمان.

چرا بعد از حمام پوست چروکیده می شود؟

شاید شما هم جزو آن دسته افرادی هستید که بعد از یک حمام آب گرم طولانی، انگشتان‌تان چروکیده می‌شوند. اما آیا می‌دانید چرا؟

پوست دارای دو لایه است: لایه خارجی به نام اپیدرم و لایه داخلی به نام درم خوانده می‌شود.

اپیدرم (لایه خارجی) از ماده چربی به نام سبوم (sebum) ساخته شده است. این ماده چرب، نگهدارنده آب در پوست می‌باشد.

وقتی به مدت طولانی در استخر و یا حمام باشید، مقدار زیادی از سبوم شسته شده و از بین می‌رود و اپیدرم، آب را جذب می‌کند و متورم می‌شود. اما، اپیدرم در مناطق خاصی به درم می‌چسبد و در مناطق دیگر نمی‌چسبد. این مسئله باعث بروز چین‌وچروک در پوست می‌شود.

اما این چین‌وچروک‌ها موقتی می‌باشند، زیرا به محض بیرون آمدن از حمام، آب جذب شده، مجددا تبخیر می‌شود و پوست سبوم بیشتری می‌سازد و به همان شکل اولش برمی‌گردد.

اما آیا می‌دانید چرا فقط انگشتان دست و پا بعد از حمام طولانی چروک می‌شوند؟

زیرا این مناطق دارای لایه نازکی از کراتین (نوعی پروتئین که سازنده مو و ناخن است) می‌باشند و گذشته از آن، این مناطق فاقد مو می‌باشند (سبوم در مناطق مودار یافت می‌شود).

استفاده زیاد از عضلات، پوست را چروک می کند

استفاده همیشگی از عضلات، باعث می‌شود پوست، خاصیت ارتجاعی خود را از دست بدهد و چروکیده شود. عضلات کوچکی در خط‌ اخم بین ابروها و گوشه‌های چشم وجود دارند و به علت استفاده زیاد، زودتر دچار چروکیدگی می‌گردند.

تاثیر جاذبه زمین بر چین‌وچروک

هر چه قدرت جاذبه بیشتر باشد، به همان نسبت شل شدن پوست نیز بیشتر می‌شود. این خود باعث افتادگی پلک می‌گردد.

تاثیر رادیکال‌های آزاد بر چین‌وچروک

رادیکال‌های آزاد، مولکول‌های ناپایدار اکسیژن می‌باشند. رادیکال‌های آزاد می‌توانند به عملکرد سلول صدمه بزنند و کلاژن را تجزیه کرده و موجب چروکیده شدن پوست شوند.

قرار گرفتن در برابر اشعه خورشید و آلودگی هوا و سیگار کشیدن از جمله مواردی است که موجب فعال شدن رادیکال‌های آزاد می‌شود.

درمان چین‌وچروک

- ویتامین A. این ویتامین در درمان چروک های سطحی پوست بسیار موثر است.

استفاده از ویتامین A در بار اول، ممکن است موجب قرمزی پوست شود و پوست اندازی (پیلینگ) را باعث شود. اما بعد از مدتی، این عوارض از بین خواهد رفت.

- اسید آلفاهیدروکسی که به نام اسید میوه نیز خوانده می‌شود و شامل: گلیکولیک و اسیدلاکتیک است. استفاده از این اسیدهای میوه کاملا بی خطر است، فقط در مواردی ممکن است سوزش خفیف و موقتی بدهد.

- آنتی اکسیدان: این محصولات شامل ویتامین‌های A، C و E و همچنین بتاکاروتن می‌باشد. کرم حاوی آنتی اکسیدان می‌تواند پوست را در مقابل نور آفتاب محافظت کند و چین‌وچروک را بهبود دهد.

- مرطوب کننده : کرم‌هایی که هر کدام از مواد بالا را دارا نباشند، می‌توانند به طور موقتی، چین‌وچروک های سطحی پوست را از بین ببرند.

این مواد باید تحت نظر پزشک متخصص پوست مصرف شوند.

درمان‌های طبیعی

1- انار: میوه‌ای است که محتوی مقدار زیادی ویتامین ث می‌باشد. این ویتامین جلوی چروکیده شدن پوست را در برابر اشعه خورشید می‌گیرد.

2- دانه های انار نیز دارای موادی است که رادیکال‌های آزاد را از بین می‌برد و موجب افزایش کلاژن پوست می‌شود.

3- زغال اخته ( blueberry): آنتی اکسیدان بیشتری نسبت به توت فرنگی دارد. این میوه دارای ویتامین C زیاد می‌باشد و علائم پیری را کاهش می‌دهد.

4- امگا 3 در ذرت، سویا، تخم کتان و روغن ماهی موجود است. امگا3 باعث رساندن مواد مغذی به پوست می‌گردد و جلوی پیری پوست را می‌گیرد.

5- گوجه فرنگی، دارای ماده‌ای به نام لیکوپن می‌باشد. لیکوپن موجب کاهش تخریب پوست می‌گردد.

6- تخمه آفتابگردان: حاوی مقدار زیادی ویتامین E می‌باشد. این ویتامین از تخریب سلول‌ها توسط رادیکال‌های آزاد و نور خورشید جلوگیری می‌کند.

7- به اندازه کافی آب بنوشید.

8- منابع پروتئین، سیر و چای سبز مصرف کنید.

9- اگر می‌خواهید پوستی صاف داشته باشید، قهوه و شکر را کمتر مصرف کنید.

چرا انگشتان شما بعد از حمام، چروکیده می شوند؟
"انگشتان چروکیده " ممکن است مسخره به نظر برسد، اما پشت این قضیه یک دلیل علمی جدی  وجود دارد.

اگر وقت زیادی را در استخر گذرانیده اید ویا به منظور رفع خستگی بعد از یک روز کاری سخت، ساعتها در وان حمام غوطه ور بوده اید، احتمالآ با پدیده " انگشتان چروکیده" آشنا هستید. باور کنید یا نه، دانشمندان برای چندین  دهه در حال مطالعه بر روی این پدیده بوده اند، و تلاش می کردند تا دریابند چرا دستان (و گاهی پاهای شما) وقتی خیس می شوند،  چروکیده  می شوند.

یکی از ایده های معروف این است که پوست شما به راحتی از آب اشباع می شود. براساس نظریه کتابخانه کنگره (Library of Congress) ، اپیدرم ، یا لایه خارجی پوست، از سلولهای مرده کراتین تشکیل شده که وقتی برای مدت طولانی در آب قرار می گیرند، به جذب رطوبت  می پردازند. این جذب رطوبت باعث می شود که سلول ها متورم شوند، اما چون آنها هنوز به بافت زیرین متصل هستند، و بافت زیرین  نمی تواند گسترده شود، بافت بیرونی باید چروک شود تا به جبران سطح بزرگتر بپردازد.

این موضوع مثل این است که روکش یک تخت بزرگسال را برای یک تخت خرد سال استفاده کنیم !  پارجه  اضافی جایی ندارد و مجبور است به صورت نامرتب و پر چین و چروک  قرار گیرد.

اما چرا فقط انگشتان دست و پا تحت تاثیر رطوبت قرار می گیرند- چرا کل سطح بدن چروک نمی شود؟

دانشمندان می گویند زیرا دستان و پاهای ما ضخیم ترین لایه اپیدرم را دارا می باشند و به همین علت آنها دارای سلولهای کراتین بیشتری  که آب جذب می کنند ، هستند( ناخن های شما نیز دارای کراتین می باشند، به همین علت بعد از شستن ظرف ها نرمتر می شوند).

آیا پشت این چروکیده  شدن هدفی وجود دارد؟
مشکل این تئوری این است که  برای زمانی که اعصاب انگشتان دست و پا بخاطر جراحی و یا صدمات ناشی از مرض قند آسیب می بینند و پوست آنها چروک نمی شود ، توضیحی ندارد.. بر اساس فرضیه دیگری می توان این را توضیح داد، که بیان می کند عمل چروکیدگی پوست براساس اشباع پوستی نیست ؛  بلکه براساس واکنش سیستم عصبی مرکزی می باشد.--- "مشکل مکانیک کلاسیک" ، بر اساس توضیحات دکتر ژی چن ، مهندس بیومکانیک  دانشگاه کلومبیا ، در" اخبار طبیعت".

فرضیه مکانیک بر اساس نظریه انقباض عروق و یا باریک شدن رگهای خونی می باشد. در واقع، زمانی که انگشتان دست یا پا در آب سرد یا گرم فرو برده می شوند، انتهای سلولهای عصبی سیگنالی ارسال می کنند که موجب شود رگهای خونی و در نتیجه بافت زیرین سطح پوست،  منقبض می شوند. این امر به نوبه خود، خارجی ترین لایه پوست را مجبور به چروک شدن می کند.

اما تحقیقات جدید نشان می دهند ممکن است دلایل بیشتری برای چروکیدگی پوست وجود داشته باشد. دانشمند نوروبیولوژیست تکاملی، دکتر مارک چنگیزی، و تیمش در آزمایشگاه 2AI در آیداهو، در حال کار کردن برای اثبات این فرضیه که  چروکیدگی انگشتان دست و پا تنها محصول تغییرات ناگهانی پوستی نیست، بلکه آنها  یک پدیده ژنتیکی مشابه آج های لاستیک یا کفش ها یند که راه رفتن در شرایط بارندگی را میسر می سازند.

چنگیزی معتقد است که این به اصطلاح آج ها بر روی دست و پاها در طول سالیان ، در DNA به وجود آمده اند  تا عمل  گرفتن اشیا  را بهبود ببخشند.

دکتر چنگیزی در مقاله ای که برای Forbes نوشته است می گوید: چروکیدگی انگشتان در رطوبت ، ممکن است بخش مهمی از تکامل اولیه  پستانداران یاشد. زمانی که رفته رفته ناخن جای پنجه را در  پستانداران گرفت، در اینجا ، آج ضرورت وجودش را به جای پنجه نشان می دهد.
دکتر چنگیزی و تیمش برای تایید  این تئوری ، شباهت 28 عکس از چروکیدگی انگشتان را مورد بررسی قرار دادند. همه  این عکس ها، دارای چروک هایی بودند که کانالهای عمودی را ، احتمالا برای خروج آب از نوک انگشتان ایجاد می کردند.او اینگونه توضیح داد که:"برای اینکه یک دست بتواند یک سطح خیس را بدون لیز خوردن بگیرد ، احتیاج دارد که تمامی آب میان پوست و سطحی را که می خواهد بگیرد را حذف کند، و بهترین راه این است که آب را به سمت کانال ها  هدایت کند".

برای اثبات فرضیه چنگیزی تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، او در حال حاضر به سختی در حال کار و مطالعه،در این زمینه است. بر اساس خبر نشریه اخبار طبیعت، موضوع بعدی مورد مطالعه او عبارت است از :آیا در حقیقت چروکیدگی به گرفتن بهتر اجسام کمک می کند وآیا پستاندارانی که در مناطق مرطوب ، زندگی می کنند، احتمال چروکیدگی انگشتانشان، بیشتر از پستاندارانی است که در خشکی زندگی می کنند. او می گوید اگر این نظریه صحت  داشته باشد، ما ممکن است بتوانیم از آن ، در بهبود تکنولوژی لاستیک ها و کفش های آج دار استفاده کنیم.
او می نویسد "بجای یک امر غیر لازم تلقی شدن ، اینک وجود انگشتان چروکیده ، نشانه دیگری از پیروزی تکامل است".

منبع:www.3-m.ir