در دنیای امروز، به هر دلیلی مصرف بطری‌های پلاستیكی جای بطری‌های شیشه‌ای را گرفته است و از بچه شیر‌خواره گرفته تا جوان و پیر، به نوعی ناچارند یا ترجیح می‌دهند از این جنس بطری‌ها استفاده كنند. البته این مطلب در مورد لیوان های پلاستیکی نیز صادق است.

كارشناسان هر از چند گاهی در مورد خطرهای احتمالی استفاده از این بطری‌ها هشدارهایی می‌دهند، اما ظاهرا هنوز تحقیقات جامعی در مورد خطرها و زیان‌های احتمالی آنها وجود ندارد و توصیه‌ها همه احتمالی و غیر قطعی است. تازه‌ترین این مطالعات، در مورد نحوه صحیح استفاده از آنهاست. این مطالعه را محققان دانشگاه سین‌سیناتی انجام داده‌اند.

در این مطالعه، تأثیر دمای بهینه در استفاده از این بطری‌ها بررسی شده است؛ ایده اولیه این بوده كه ریختن مایعات داغ در این بطری‌ها می‌تواند میزان آزاد شدن مواد شیمیایی از آن را افزایش دهد. توضیح این كه بطری‌های پلاستیكی رایج، حاوی ماده‌ای شیمیایی موسوم به بیس‌فنول یا BPA است كه معمولا مقادیر محدودی از آن در مایعاتی كه از آنها خورده می‌شود، آزاد می‌شود. این ماده، به‌عنوان یك ماده سمی و زیان‌آور برای حیوانات شناخته شده، اما هنوز مقدار سمی آن برای انسان تعیین نشده است و كسی نمی‌داند آیا میزان مواجهه ما از طریق این بطری‌ها و نیز منابع دیگر آن قدر هست كه نگران آن باشیم یا نه؟

همان طور كه اشاره شد، مطالعه جدید این محققان، در مورد تأثیر دما در افزایش آزادسازی این ماده از بطری‌های پلاستیكی است. فرضیه آنها این بود كه دمای بالا باعث افزایش آزاد شدن BPA می‌شود. در بررسی‌های اولیه، مقایسه میزان ماده آزاد شده در محیط‌های با دمای متفاوت نشان داد BPA موجود در مایع داخل بطری، بر اثر تغییر دمای محیط تفاوت نمی‌كند.

مرحله بعدی تحقیقات نشان داد كه افزایش ناگهانی دمای بطری، مثلا در حالتی كه مایع خیلی داغ در آن ریخته می‌شود، یا حالتی كه بطری شیر مخصوص شیرخواران را برای ضدعفونی در آب جوش قرار می‌دهیم، مقدار ماده شیمیایی آزاد شده، به بیش از 15 تا 55 برابر می‌رسد. اندازه‌گیری‌ها نشان می‌دهد میزان ماده آزاد شده در حالت معمولی، چیزی بین 2/0 تا 8/0 نانوگرم در ساعت است، در حالی كه در حالت شوك حرارتی، می‌تواند به 32 نانوگرم در ساعت هم برسد.

نتایج این مطالعه كه در نشریه مقالات سم‌شناسی منتشر شده است، دوباره بحث سلامت مصرف‌كنندگان بطری‌های پلاستیكی و نیز نحوه صحیح استفاده از آن را باز كرده است. با توجه به این كه منابع دیگر محیطی نیز می‌توانند انسان را در مواجهه با این ماده سمی قرار دهند و همچنین به‌دلیل این كه هنوز دوز سمی آن برای انسان شناخته نشده است، استفاده گسترده از این بطری‌ها در صنایع غذایی و نیز در خانه‌ها، با سئوالات و تردیدهای زیادی همراه شده است.

كارشناسان توصیه می‌كنند تا زمانی كه به همه این پرسش‌ها پاسخ مناسبی داده نشده است، تا آنجا كه ممكن است از ظروف غیر پلاستیكی استفاده شود و درصورت اجبار به استفاده از آنها، حتی‌الامكان از داغ كردن بیش از حد آنها پرهیز شود.

*از ظروف پلاستیکی در مایکروویو استفاده نکنید.

*بطری های آب پلاستیکی را در فریزر قرار ندهید.

*از لفافه و پوشش پلاستیکی در مایکروویو استفاده نکنید.

ماده شیمیایی Dioxin باعث بروز سرطان خصوصاً سرطان سینه می شود. دیوکسین یک سم بسیار قوی برای سلول های بدن است.

اخیراً تحقیقاتی توسط دکتر Edward Fujimoto مدیر برنامه ریزی سلامت بیمارستان Castle آمریکا راجع به دیوکسین و چگونگی عملکرد آن در بدن صورت گرفته كه در نتیجه آن، توصیه های ذیل ارائه شده است.

نباید غذاهای خود را در ظروف پلاستیکی در مایکروویو گرم کنید، مخصوصاً در مورد غذاهای حاوی روغن و چربی. او اعلام نموده ترکیب «چربی و حرارت بالا و پلاستیک» باعث آزادسازی دیوکسین به داخل غذا و در نهایت به درون سلول های بدن ما می شود.

به جای آن برای گرم كردن غذا استفاده از ظرف شیشه ای مثل پیرکس و چینی توصیه می شود، در این صورت شما همان نتیجه را از گرم کردن غذا فقط بدون دیوکسین می گیرید.

بطری های پلاستیکی آب را در فریزر برای انجماد قرار ندهید، چون این کار باعث آزادسازی سم دیوکسین از ظروف پلاستیکی می شود.

غذاهای فوری (Fast Food) و سوپ ها باید از ظرف یک بار مصرف تخلیه و در ظرف دیگری گرم شوند.

کاغذ بد نیست، ولی نمی دانیم که مطمئن تر از ظروف شیشه ای و غیره باشد.

وقتیکه قبلاً رستوران های غذای فوری (Fast Food) غذا را از ظروف یونولیت (Foam) به ظرف کاغذی جابجا کردند، مسئله دیوکسین یکی از دلایل انجام این کار بود.

لفافه های پلاستیکی فقط وقتی خطرناک هستند که برای پخت غذا در مایکروویو استفاده شوند.

فرآوری غذاها در حرارت خیلی بالا باعث حل شدن و آزاد شدن دیوکسین از پلاستیک و تزریق آن به داخل غذا می شود. به عنوان جایگزین، پوشاندن غذا با یک لفاف کاغذی توصیه می شود.