دوستهای واقعی همیشه در زمان نیاز همیار دوستان خود هستند. اما گاهی اوقات مجبور میشویم به انتظارات یا خواستههای دوستان خود «نه» بگوییم! در اینصورت چگونه میتوانیم پاسخ منفی خود را به شکلی بیان کنیم که علاوه بر احترام متقابل، پایههای دوستیمان را نلرزانیم؟
برای نمونه، فرض کنید دوستی از ما بخواهد در یک تقلب بیمهای به او کمک کنیم. او به هر دلیلی به پولی که میتواند با روش خودش از بیمه دریافت کند نیازمند است و از ما انتظار دارد به او در بدست آوردن آن پول یاری رسانیم. احتمالاً اغلب شما در چنین شرایطی گیر کردهاید که علاوه بر اینکه میخواهید به دوست خود کمک کنید، به درگیر شدن در یک مشکل حقوقی نیز تمایلی ندارید. پس چگونه باید از شر قضیه خلاص شوید و دوستی خود را نیز حفظ کنید؟ چگونه باید «نه» بگویید و دوستی را پابرجا نگه دارید؟
پیش از این با روشهای مختلف «نه» گفتن تا حدود زیادی آشنا شدهاید، اما با دنبال کردن اصولی که در ادامه میخوانید، میتوانید خودتان و دوستیتان را از شرایط مشابهی که دوستانتان عاملش هستند، محفوظ نگه دارید:
۱- مطمئن باشید کار درست را انجام میدهید. کژفهمی یا سوء تفاهمها چندان عادی نیست؛ یک واژه یا عبارت، ممکن است از سمت افراد مختلف در شرایط متفاوت، با معانی مختلفی برداشت شود. دقت کنید که دوستتان دقیقاً چه درخواستی از شما دارد. توجه داشته باشید که انتظار او دقیقاً چیست و مطمئن شوید منظورش را فهمیدهاید.
۲- مشکلات را از دوستی دور نگه دارید. اکنون به طور دقیق از خواسته نابجای دوستتان آگاه شده و مطمئن هستید که رغبت یا آمادگی کافی را برای انجام آن ندارید؛ اما نکته اینجاست که شما هنوز هم دوست او هستید. با این حال مراقب باشید که مشکل و رفاقت دو مبحث جداگانه هستند و نباید همزمان در بحث داخل شوند.
۳- در مورد خودتان حرف بزنید، نه در مورد دوستتان. برای مثال در خصوص مثال بیمه، خودتان را جای دوستتان بگذارید و بحث را به این شکل پیش ببرید: «اگر بحث حقوقی و قانونیاش را هم کنار گذاریم، برای من مایه خجالت است که از ‘دوستم’ در انجام یک ‘تقلب بیمهای’ یاری بخواهم! حتی اگر چنین درخواستی از جانب دوستم هم قبول شود میتواند باعث از بین رفتن رفاقتمان شود.»
از به کار بردن عباراتی مانند «اگر مشکل مالی داری، میتوانم به تو پول قرض دهم..» و موارد مشابه به شدت خودداری کنید. چون ممکن است از سمت دوست عزیز، مورد قضاوت و شماتت قرار گیرید.
۴- صریح، محکم و محترمانه بگویید «نه». نباید سست عنصری نشان دهید. دوست شما مستقیماً از شما درخواستی کرده که باید محکم و مستقیم جوابش را بدهید. پس اگر واقعاً نمیتوانید در ازای درخواست نابجای دوستتان کمکی به بکنید، صریح و واضح به او بگویید «نه». مطمئن باشید دوستتان متوجه انتظار بیش از حدش میشود و دلگیری احتمالی او نشان از عکسالعملی بچگانه خواهد بود.
۵- به دنبال نیاز اساسی دوست خود باشید. دوست شما واقعاً چه میخواهد که برای کمک به سراغ شما آمده است؟ با این فرض که دوست شما برای انجام یک تقلب بیمهای نزد شما آمده، مشخص است که ‘پول’، نیاز اصلی دوستتان است.
۶- جواب مثبت را به موارد دیگر دهید. بهتر است دوستتان را در مسیری دیگر که فکر میکنید منطقیتر است، یاری دهید. حماقت و تنبلی را کنار بگذارید. رفاقت شما در خطر است. حتی اگر واقعاً نمیتوانید کمکی به دوست خود بکنید، نشان دهید رفاقتتان با او برای شما مهم است. پس بیریا و تا جایی که میتوانید دوستتان را در سایر موارد یاری دهید.