"اعراض نفسانی, شادی, غم, خشم, لذت, ایمنی, ترس, خجالت, اندیشه‌ کارهای مهم, امید و نومیدی است و هریک را اندر تن مردم اثری ظاهر است".

این بدین معنی است که مزاج انسان به‌شدت از حالات روانی تأثیر می‌پذیرد؛ برخی از این حالات با سرعت بسیار زیاد و برخی با سرعت کمتر مزاج انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

به‌عنوان مثال خشم، حرارت را به‌طور ناگهانی به بیرون می‌راند در حالی‌که لذت، حرارت را کم‌کم به بیرون می‌راند. ترس، حرارت را به‌طور ناگهانی به داخل می‌راند (چهره سفید می‌شود) ولی اندوه، حرارت را کم‌کم به داخل رانده، در درازمدت موجب بیماری‌های سودایی می‌شود.

مزاج حالات روحی و روانی

خشم با مزاج گرم و خشک

هیجان با مزاج گرم و خشک

نگرانی با مزاج گرم و تر

ترس با مزاج سرد و تر

افسردگی با مزاج سرد و خشک

غم با مزاج سرد و خشک

در کلیات طب سنتی ایران آمده است که افراد باید بدانند که حالات روحی و روانی به‌شدت بر بدن تأثیر می‌گذارد و اگر بی‌رویه و بدون داشتن تدبیر, افراد با یک حالت روحی مثلاً غم در مدت زمان طولانی روبه‌رو باشند, بدنشان روز به روز به‌سمت سردی گرایش پیدا می‌کند.

باید دانست که کسی که اصول 6گانه سلامتی که شامل آب و هوا, خواب و بیداری, حرکت و سکون, احتباس و استفراغ, خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها را به‌خوبی رعایت کند ولی اعراض نفسانی یا حالات روحی و روانی را که اصل 6 حفظه الصحه محسوب می‌شود رعایت نکند, بدنش روز به روز به بیماری نزدیک می‌شود.

مثلاً بسیار زودخشمگین شدن یا بسیار بی‌خیال و خونسرد بودن نیزمناسب نیست چرا که همه افراد برای حفظ سلامتی‌شان نیازمند روبه‌رو شدن با حالات روحی و روانی هستند البته به‌تعادل, چرا که کسی که بسیار خونسرد است اگر به همین منوال بگذرد بدنش به‌سمت سردی و تری سوق پیدا می‌کند و کسی که زیاد خشمگین و عصبانی است اگر به همین منوال بگذرد بدنش به‌شدت گرم و خشک می‌شود و تعادلی وجود ندارد.