این وضعیت معمولاً هنگامی رخ می دهد که عضلاتی که راههای هوایی را باز نگه می دارند هنگام خواب بیش از حد شل شوند یا هنگامی که بافت های اضافی در این قسمت وجود داشته باشد.

اصوات پر سروصدای خروپف کردن هنگامی رخ می دهند که انسدادی در جریان آزاد هوا در راههای هوایی پشت دهان و بینی وجود دارد . این قسمت از راه هوایی قابلیت مسدود شدن دارد ( در جاییکه زبان و قسمت بالای گلو در تماس با کام نرم و زبان کوچک هستند ) . خروپف هنگامی اتفاق می افتد که این اعضاء به یکدیگر برخورد می کنند و درهنگام نفس کشیدن می لرزند .

هر وضعیت یا ماده ای که باعث شل شدن عضلات این ناحیه یا منجر به ساخته شدن بافت چربی در آن شود می تواند به خروپوف منجر شود، از جمله: نوشیدن مشروبات الکلی، مصرف داروهایی مانند داروهای خواب آور، داروهای ضدسرماخوردگی یا آنتی هیستامین ها، خوابیدن بر روی متکای بیش از حد نرم یا بزرگ، به پشت خوابیدن و داشتن اضافه وزن.

انسداد مجاری هوایی و در نتیجه خروپوف کردن همچنین ممکن است ناشی از بد شکلی ساختمان بینی از جمله، کام نرم یا زبان کوچک یا بیش از حد دراز یا انحراف تیغه میانی بینی باشد.

در کودکان بزرگی لوزه ها اغلب باعث خروپوف کردن می شود. هر بیماریی که باعث انسداد مجاری هوایی ریه ها شود از جمله آسم می تواند به علت انسداد به خروپوف بینجامد؛ سیگار کشیدن نیز با تحریک مجاری هوایی می تواند خرخر کردن را بدتر کند.

۲۰ تا ۲۵ درصد از افرادی که مبتلا به خرخر در حین خواب می باشند دچارعارضه جدی کاهش میزان اکسیژن خون در حین خواب می شوند. ۵/۳ تا ۵ درصد از مرگ و میر در حین خواب بعلت قطع تنفس رخ می دهد. چنانچه در حین خواب دامنه تنفس به میزان ۵۰ درصد کاهش یابد( هایپوپنه) و جریان تنفس به مدت ۲۰ ثانیه قطع گردد( آپنه) باعث عوارض جـــــــدی کاهش میزان اکسیژن خون در حین خواب خواهد شد و علائم ذیل مشاهده می شود:

● خروپوف چگونه تظاهر می کند؟

خروپوف به صورت سر و صدایی خشن و کلفت و نامنظم با درجات متفاوتی از شدت، فرکانس و طنین هنگام خواب شنیده می شود.

همانطور که گفته شد در اغلب موارد خرخر پدیده ای گاهگاهی و بی خطر است اما در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کرد:

هنگامی که با یک فرد خروپوف کننده زندگی می کنید و متوجه می شوید که خرخر کردن او بسیار بلند است و در فواصل آن دوره هایی از قطع کامل تنفس بوجود می آید.چنین شخصی ممکن است دچار قطع تنفس انسدادی هنگام خواب باشد که یک عارضه وخیم تنفسی است.

اگر پس از خروپوف شبانه در طول روز خواب آلوده و خسته باشید، ممکن است همانطور که در بالا گفته شد حین خرخر کردن به علت قطع تنفس از رسیدن اکسیژن کافی به بدن محروم شده باشید.

اگر در موقعیت های نامناسب مثلاً در طول یا هنگام رانندگی ناگهان به خواب می روید. ممکن است به علت قطع تنفس انسدادی حین خروپوف کردن در شب ها خوابتان سبک و قطعه قطعه شده باشد و کمبود خواب باعث این حملات خواب شده باشد. البته این حالت ممکن است به علت بیماری نارکولپسی (حملات خواب) هم رخ دهد.

افرادی که خروپف می کنند ممکن است یکی از مشکلات زمینه ای زیر را داشته باشند :

قدرت انقباضی ضعیف ماهیچه ها در زبان و گلو : هنگامیکه ماهیچه ها در اثر مصرف الکل یا داروهای خواب آور بیش از حد شل شده باشند زبان به عقب و داخل راه هوا می افتد یا اینکه ماهیچه های گلو از اطراف به داخل راه هوایی کشیده می شوند . این وضعیت همچنین می تواند در طول خواب عمیق نیز اتفاق بیفتد .

بزرگی بیش از حد بافت گلو : کودکان با لوزه های بزرگ اغلب خروپف می کنند . افراد چاق نیز دارای بافت گردنی حجیمی هستند . کیستها یا تومورها نیز می توانند باعث بافت گردن حجیم بشوند ، اما نادر هستند .

کام نرم طویل و یا زبان کوچک : وجود یک کام طویل سبب باریکی سوراخ بینی به گلو می شود . بافت کامی که آویزان می باشد همانند یک دریچه لرزشی پرسروصدا در طول تنفسی آرام عمل میکند . در صورت وجود زبان کوچک طویل مشکلات بیشتری ایجاد می شود .

راههای هوای بینی مسدود شده : در یک بینی گرفته یا کیپ شده برای کشیدن هوا به داخل نیاز به تلاش بیشتری می باشد . این حالت یک مکش شدید در گلو ایجاد می کند و بافت نرم گلو را به هم می چسباند و باعث خروپف می شود . بنابراین خروپف اغلب فقط در زمان فصل تب یونجه یا سرماخوردگی یا عفونت سینوسی رخ می دهد .

همچنین بدشکلی بینی یا دیواره بینی از قبیل انحراف تیغه بینی ( تغییر شکل دیواره ای که یک سوراخ بینی را از دیگری جدا می کند ) می تواند باعث چنین انسدادی بشود .

● آیا خروپف کردن مضر است ؟

از لحاظ اجتماعی بلی ! هنگامیکه خروپف کردن موضوعی برای تمسخر شخص شده و باعث بیخوابی شبانه و ناراحتی دیگران می شود مضر است .

از لحاظ پزشکی بلی ! الگوهای خواب را مختل کرده و فرد خروپف کننده را از استراحت مناسب محروم می سازد . هنگامیکه خروپف کردن شدید می باشد می تواند باعث مشکلات طولانی مدت و مضر سلامتی مانند وقفه تنفس انسدادی در هنگام خواب شود .

● وقفه تنفسی در هنگام خواب

هنگامیکه در طول خروپف کردن بلند بطور مکرر تنفس قطع می شود به آن وقفه تنفس انسدادی در هنگام خواب گفته می شود . موارد شدید هر یک بیش از ۱۰ ثانیه طول کشیده و در هر ساعت بیش از هفت بار رخ می دهند . بیماران دچار وقفه تنفس ممکن است هر شب ۳۰ تا ۳۰۰ بار چنین وضعیتی را تجربه کنند . این وضعیت سطح اکسیژن خون را کاهش داده و باعث ایجاد مشکل در عملکرد قلب می شود

تأثیر فوری وقفه تنفسی خواب این است که خروپف کننده خواب سبکی خواهد داشت و ماهیچه های خود را سفت نگه می دارد تا هوا به ریه ها جریان داشته باشد . بدلیل اینکه خروپف کننده نمی تواند بخوبی استراحت نماید ، ممکن است در طول روز خواب آلود باشد که انجام کار او مختل می شود و او در هنگام رانندگی یا استفاده از تجهیزات صنعتی در معرض خطر می باشد . اگر این اختلال سالهای زیادی ادامه داشته باشد ، ممکن است فشار خون بالا و بزرگی حجم قلب رخ دهد .

● آیا خروپف کردن شدید قابل درمان است ؟

آنهایی که شدید خروپف می کنند کسانی هستند که در هر حالتی خروپف کرده یا مزاحم خانواده هایشان هستند . این افراد باید معاینه پزشکی شوند تا اطمینان حاصل شود که وقفه تنفس هنگام خواب وجود ندارد . در این مورد یک متخصص گوش و حلق و بینی معاینه کاملی از بینی ، دهان ، گلو ، سقف دهان ( کام ) و گردن انجام خواهد داد . برای تعیین شدت خطر خروپف و اینکه چه تأثیراتی در سلامتی فرد دارند ممکن است انجام مطالعه خواب در محیط آزمایشگاه ضروری باشد .

● درمان خروپف

درمان بستگی به تشخیص دارد . معاینه معلوم خواهد کرد که آیا خروپف به دلیل حساسیت ، عفونت ، تغییر شکل بینی ، یا لوزه های ( حلقی و کامی ) می باشد .

خروپف کردن یا وقفه تنفس انسدادی در هنگام خواب ممکن است به درمانهای مختلف کنونی پیشنهاد شده توسط بسیاری از جراحان گوش و حلق و بینی – سر و گردن پاسخ دهند :

اگر جراحی بسیار خطرناک بوده و یا مورد قبول بیمار نباشد ممکن است بیمار هر شب با یک ماسک بینی بخوابد که فشار هوا را به داخل گلو وارد می کند . این حالت « فشار مثبت مداوم راه هوایی » نامیده می شود .

خروپف مزمن کودک باید از نظر مشکلات لوزه های ( حلقی و کامی ) بررسی شود . ممکن است برای برگشت کودک به سلامتی کامل برداشتن لوزه ها لازم باشد .

● خوددرمانی در خروپف کننده های ضعیف

بزرگسالانی که از خروپف خفیف یا گاه و بی گاه رنج می برند باید از نکات درمانی زیر پیروی کنند :

شیوه زندگی ورزشی و سالم داشته باشید تا قدرت انقباضی ماهیچه هایتان افزایش یافته و وزنتان کاهش یابد .

قبل از خواب از مصرف آرام بخشها ، قرصهای خواب آور و آنتی هیستامینها پرهیز کنید .

حداقل چهارساعت قبل از استراحت ( در حالت دراز کش ) از الکل و سه ساعت قبل از غذای سنگین پرهیز کنید .

الگوهای منظم خواب داشته باشید .

به جای به پشت خوابیدن ، به پهلوهای خود بخوابید .

زیرسرخود را چهار اینچ ( حدود ۱۰ سانتیمتر ) بالاتر از تخت قرار دهید .

به یاد داشته باشد که خروپف یعنی انسداد تنفس و انسداد می تواند خطرناک باشد که آن نه جالب است و نه ناامید کننده .

● چگونه می شود از خروپف پیشگیری کرد؟

با انجام اقدامات زیر شاید بتوانید از بوجود آمدن خروپف جلوگیری کنید:

کاهش وزن را مد نظر قرار دهید: اغلب افرادی که خرخر می کنند اضافه وزن دارند. ثابت شده است کاهش وزن حتی به اندازه سه تا چهار کیلوگرم می تواند دست کم باعث کاهش خرخر شود.

از خوردن غذاهای سنگین و نوشیدن مشروبات الکلی اجتناب کنید: نوشیدن الکل یا خوردن غذا به مقدار زیاد در شب باعث شل شدن عضلات مجاری هوایی و افزایش احتمال خرخر می شود.

سیگار را ترک کنید: سیگار کشیدن باعث پرخونی مخاط بینی و ریه ها می شود و با انسداد نسبی این مجاری خرخر بوجود می آورد.

به پهلو بخوابید: افرادی که به خرخر شدید مبتلا هستند. در هر وضعیتی که بخوابند خرخر می کنند؛ اما به غیر از این گروه افراد، معمولاً خرخر هنگام خوابیدن به پشت بوجود می آید و با خوابیدن به پهلو، خرخر فروکش می کند. یک راه برای آنکه در طول شب به پهلو بخوابید آن است که در پشت لباس خواب خود یک جیب بدوزید و جسمی سخت مثلاً یک توپ تنیس را در آن قرار دهید به این ترتیب خوابیدن روی پشت آزارنده می شود و به خوابیدن به روی پهلو عادت می کنید.

بدون بالش بخوابید: بالش ها به خصوص بالش های خیلی نرم باعث خم برداشتن گردن و در نتیجه انسداد مجاری هوایی و خرخر می شوند.

● تشخیص علت خروپف :

هنگام مراجعه به پزشک او از شما در مورد آلرژی، عادت غذا خوردن، داروهایی که مصرف می کنید و سابقه مصرف سیگار یا الکل پرسش خواهد کرد. در صورتی که هیچکدام از موارد بالا در ایجاد خرخر در شما مقصر نباشند، پزشک گلو و مجاری بینی شما را معاینه خواهد کرد تا ببیند آیا اشکال در ساختمان آنها باعث تنگی مسیری عبور هوا و خرخر شده است یا نه.

در صورتی که پزشک مشکوک شود که شما هنگام خرخر کردن شبانه دچار قطع تنفس انسدادی هم می شوید ممکن است از فردی که با شما زندگی می کند بخواهد که الگوهای خواب شما را در طول شب یادداشت کند یا اینکه در صورت در دسترس بودن شما را به یک لابراتوار خواب بفرستد تا یک بررسی نظارت خواب روی شما انجام شود تا معلوم شود چه هنگامی و چند بار حین خواب دچار قطع تنفس می شوید.

● شیوه هایی برای درمان خروپوف:

روش ها، داروها، اعمال جراحی و تمرین های مختلفی برای درمان خرخر پیشنهاد شده است، اما در اغلب موارد با انجام تغییرات ساده ای در سبک زندگی خود می توانید از شر خر وپوف خلاص شوید:

الکل مصرف نکنید.

از مصرف داروهای تسکین بخش و آنتی هیستامین (به خصوص هنگام خواب) اجتناب کنید.

اگر اضافه وزن دارید با ورزش کردن وزنتان را کاهش دهید.

اگر دچار آلرژی هستید، موادی را که به آنها آلرژی دارید از محل خواب خود بزدایید. مثلاً حیوان خانگی تان را از اتاق خواب خارج کنید یا ملحفه های خود را مرتباً بشویید تا حشرات میکروسکوپی به نام هیره ها (مایت ها) که یکی از عوامل شایع آلرژی هستند از آنها زدوده شوند.

به پهلو بخوابید.

اگر هوای اتاق خشک است، از یک دستگاه مرطوب کننده هوا استفاده کنید.

در دراگ استورها و داروخانه وسایل مختلف کمک به خواب وجود دارند که به شما کمک می کنند روی پهلو بخوابید.

همچنین وسائلی برای گشاد کردن مجاری بینی در بازار موجود است که به افرادی که دچار احتقان و پرخونی بینی یا انحراف تیغه بینی هستند کمک می کند.

در صورتی که به علت ناهنجاری فک یا دهان، تنفس شما از راه بینی با اشکال صورت می گیرد، دندانپزشک تان ممکن است با تجویز یک پروتز دهانی بتواند این مشکل را حل کند.در صورتی که علاوه بر خرخر قطع تنفس هم در شما بوجود می آید، پزشکتان ممکن است راههای زیر را پیشنهاد کند:

کم کردن وزن در صورتی که چاق باشید.

استفاده از فشار مداوم مثبت راههای هوایی : (CPAP) در این شیوه از ابزاری استفاده می شود که اکسیژن را تحت فشار وارد بینی شما می کند و مجاری هوایی را که روی هم خوابیده اند باز می کند.

جراحی:

از شیوه های مختلف جراحی برای رفع انسداد مجاری هوایی استفاده می شود از جمله جراحی سومنوپلاستی که در آن با استفاده از امواج رادیویی پرفرکانس، بافت های کام نرم کاهش داده می شود تا از انسداد مسیر عبور هوا به وسیله آن جلوگیری شود