اگر تا به حال فکر میکردید که نوشیدن قهوه پس از مصرف الکل میتواند مستی را «بشوید و ببرد» و سموم الکل را از بدن خارج کند، بدانید که سخت در اشتباهید. ترکیب الکل و کافئین نه تنها خطرناک، بلکه حتی ممکن است مرگآور هم باشد.
به گفته دکتر رابرت سویفت، از مرکز تحقیقات الکل و اعتیاد دانشگاه برون در آمریکا، کافئین میتواند مغز را طوری «فریب» دهد که فکر کند بدن فرد کمتر از میزان واقعی، مست است.
مصرف الکل باعث ترشح دوپامین در مغز میشود. دوپامین هم باعث میشود که ما فکر کنیم حالمان خوب است یا به اصطلاح «سرخوش» شویم.
دوپامین باعث ترشح ماده شیمیاییای به نام سیکلیس ای ام پی cyclic AMP در بدن میشود. این ماده شیمیایی مغز را ناگهان فعالتر میکند بهطوریکه فرد احساس انرژی و نشاط بیشتری میکند. به عنوان مثال افراد در حال مستی بیشتر حرف میزنند. برای اینکه کارایی بدن مختل نشود، در زمان مصرف الکل مغز آنزیمهای خاصی را ترشح میکند که بدن همه تعادلش را از دست ندهد.
وقتی مصرف الکل متوقف میشود، اثر آرامبخش آن ظاهر میشود: آنزیمهای دیگری در بدن تولید میشود که عکسالعملها و فرایند کار مغز را کند میکند. به خاطر همین است که کمی بعد از نوشیدن الکل، فرد احساس خستگی، خوابآلودگی یا سرگیجه میکند.
اما وقتی کافئین (که در قهوه موجود است) به این معجون در بدن اضافه میشود، فعالیت آنزیمهایی که اثر سیکلس ای ام پی را در بدن کنترل میکنند، متوقف میشود.
در واقع کافئین باعث سد شدن راه این آنزیمها میشود. این به این معناست که با آنکه بدن رفتهرفته کند میشود و در حقیقت زمان واکنش بدن به محرکهای بیرونی بیشتر میشود، فرد همچنان تصور میکند که سرحال است و در واقع مست نیست. بنابراین ممکن است الکل بیشتری بنوشد یا رانندگی کند.
به گفته دکتر سویفت، مشکل آنجاست که کافئین میزان الکل در بدن را کم نمیکند بلکه باعث می شود مغز فکر کند مست نیست و دست به کارهایی خطرناکی مثل رانندگی در حال مستی بزند.
حالا اگر الکل و قهوه را قبل از بخواب بنوشید چه بلایی سرتان میآید؛ وقتی خواب هستید اثر الکل دوباره برمیگردد و از خواب میپرید اما چون قهوه هم خوردهاید احتمالا به سختی بتوانید دوباره بخوابید. نتیجه اینکه صبح خمار و خسته خواهید بود. کافیئن و الکل هر دو باعث دفع آب میشوند و این وضع بدن را بدتر میکند.
خطر نوشیدنیهای انرژیزای الکلی
نوشیدنیهای انرژیزای حاوی الکل در حال افزایشاند و هیچ مقرراتی برای کنترل آنها وجود ندارد. محققان میگویند که به علت خطرناک بودن آزمایش تاثیر همزمان الکل و کافئین بر بدن انسان، تقریبا هیج مطالعه علمی جامعی در این خصوص صورت نگرفته است. آنها نمیدانند که مصرف چه اندازه کافئین به همراه الکل میتواند کم خطر یا بیخطر باشد و این چه رابطهای با وزن فرد مصرفکننده دارد.
مشاهدات علمی نشان داده است که مصرف نوشیدنیهای انرژیزای الکلی باعث میشود که فرد کمتر احساس مستی کند و بیشتر از میزانی که بدنش در حالت عادی قادر به کنترل الکل است، بنوشد و این باعث مسمومیتهای شدید و رفتار خطرناک شود.
به نظر میرسد در حال حاضر تنها توصیه پزشکان این است که الکل و کافئین را همزمان مصرف نکرد.