بررسی دلایل نفوذ بالای سریال های ترکیه در میان خانواده های ایرانی از آن دست مباحثی است که نه تنها رنگ باخته بلکه به جواب درستی هم نمی رسد. این بار قصد داریم به سریال های ترکیه ای از زاویه ای متفاوت نگاه کنیم.

سریال های ترکیه چگونه در طول سال های اخیر به این شکل از لحاظ کیفی، محتوای داستانی و ارزش ساخت ارتقا یافتند. سوال دیگری که مطرح می شود در ارتباط با این موضوع است که با چه پشتوانه ای سریال های ترکیه در این تعداد قسمت بالا و با این سرعت بسیار زیاد تولید می شوند.

کافی است سریال های ترکیه را با نمونه های غربی مقایسه کنید تا متوجه شوید که تعداد قسمت و فصل های تولید شده توسط استودیوهای ترکیه به مراتب بیشتر از سریال های طولانی آمریکایی است.

مسئله ای که امروز سعی در بررسی آن داریم دلایل موفقیت جهانی سریال های ترکیه در طول سال های گذشته و البته افزایش کیفیت ساخت آنهاست. نکته ای که ریشه در بسیاری از مسائل مهم دولتی،اقتصادی و اجتماعی ترکیه دارد.

اگر به آمار و ارقام درآمد سریال های ترکیه طی یک دهه گذشته نگاه کنیم با اطلاعات عجیبی روبرو می شویم. ترک ها در سال 2004 میلادی با فروش سریال هایشان به شبکه های خارجی تنها یک میلیون دلار درآمد داشتند، مبلغی که به هیچ وجه تاثیری در اقتصاد کلان این کشور نداشت. با ادامه تولیدات ترکیه، این کشور توانست در سال 2008 درآمد خود از فروش برنامه های تلویزیونی را به 10 میلیون دلار در سال برساند.

همچنان رقم اشاره شده پایین بوده و با توجه به افت شرایط اقتصادی نیاز به راه حل جدید احساس می شد. مسئولین ترکیه که وضعیت تولیدات کشورهای همسایه و بخصوص حوزه خلیج فارس را ضعیف می دیدند، به یکباره تصمیم گرفته و سیاست های داخلی نسبت به تولید برنامه های تلویزیونی را تغییر دادند.

ترکیه در سال گذشته میلادی توانست با یک برنامه پنج ساله درآمد خود از فروش محتوای تلویزیونی را به 150 میلیون دلار برساند. هر چند این رقم در مقابل 100 میلیارد ترکیه از صادرات ناچیز است اما مسئولین تاثیرگذار در اقتصاد این کشور به دنبال رشد صادرات و فروش سریال های تلویزیونی هستند.

1- شاید با خود بگویید مقایسه فروش سریال به نسبت دیگر کالاهای صادراتی ترکیه به خوبی نشان می دهد که اختلاف سطح موجود به عنوان دلیل مناسبی برای توجیه اقتصادی این حوزه قلمداد نمی شود. مسئله ای که ترکیه به آن توجه کرده در کنار بخش مالی قسمتی است که در فرهنگ و دیگر شاخصه های کشورهای همسایه تاثیرگذار است.

بسیاری از کارشناس ها اعتقاد دارند، پخش سریال های ترکیه در کشورهای دیگر نه تنها فرهنگ این کشور را بدون هزینه اضافه صادر می کند، بلکه به شناخته شدن کالاهای ترکیه در دیگر کشورها و افزایش مشتری آنها تاثیرگذار است. این نکته نیز حائز اهمیت است که در حال حاضر وضعیت سیاسی ترکیه بخصوص در میان کشورهای منطقه در شرایط مناسبی به سر نمی برد.

2- دولت ترکیه با تمرکز روی تولید سریال های با کیفیت و صادر کردن آنها نه تنها روی موارد اشاره شده تمرکز داشته بلکه سعی دارد قدرت و تفکرات دولت ترکیه را به نمایش درآورد.

با وجود شرایط اشاره شده، ساخت سریال با کیفیت در اولویت کاری قرار می گیرد. تولیدکننده های ترکیه متوجه شده اند که کیفیت اصلی ترین دلیل محبوبیت سریال در میان مردم کشورهای منطقه است.

در اولین حرکت دولت ترکیه یکی از تولیدکننده های سریال را وارد انجمن اقتصادی کشور کرد. حضور عضوی اینچنینی باعث می شود تولیدکننده های محتوای تلویزیونی در کنار کارشناس های اقتصادی قرار گرفته و از شرایط مناسب برای فروش سریال ها باخبر شوند.

در ادامه انجمنی متشکل از تهیه کننده ها، کارگردان ها و بازیگرهای مطرح تلویزیونی ترکیه شکل گرفت تا نظارت بر کیفیت تولیدات داخلی به شکل جدی شروع شود.

3- دولت ترکیه بعد از به وجود آوردن شرایط اولیه، بودجه فوق العاده ای را در اختیار تهیه کننده های تلویزیونی قرار داد. هیچ کدام از شبکه های تلویزیونی در شرایط فعلی حاضر نمی شوند بودجه زیادی را به تولید سریالی اختصاص دهند که هنوز سرنوشت و آینده درستی ندارد. در مقابل دولت، این ریسک را پذیرفته و با اختصاص بودجه های سرسام آور عملا راه را برای تولید سریال های طولانی هموار می کند.

دولت در این میان حتی گروهی متشکل از متخصص های این حوزه را تشکیل داده تا به عنوان تحقیق و توسعه از شرایط مناسب و موضوعات مورد پسند باخبر شده و آنها را در اختیار تولیدکننده ها قرار دهند.

4- سیاست در فروش محتوای تلویزیونی ترکیه نقش بسزایی دارد. افراد حاضر در سیاست ترکیه همواره سعی دارند با انجام مذاکرات همیشگی محصولات فرهنگی خود را در اختیار دیگر کشورها قرار دهند.

البته نباید از یک نکته کلیدی به راحتی گذشت. یکی از اصلی ترین دلایلی که طی سال های اخیر سطح کیفی سریال های ترکیه را افزایش داده، ارتباط مستقیمی با نیروی کار حرفه ای و تحصیلکرده دارد.

دولت در این میان نه تنها مراکز آموزشی خاصی را احداث کرده بلکه سعی کرده با وارد کردن افراد باتجربه خارجی از دانسته های آنها استفاده کند. استفاده از تمام نکات اشاره شده باعث شده اکنون سریال های ترکیه پا را فراتر از کشورهای حوزه خلیج فارس یا بالکان گذاشته و به خاک آمریکا و کشورهای اروپایی برسند.

5- در سال گذشته سریال پسر که طرفداران بسیاری در ترکیه دارد، توسط شبکه فاکس آمریکا خریداری شده و در اختیار مخاطبان این شبکه قرار گرفت. حتی به تازگی خبری منتشر شده که تهیه کننده های سوئدی و انگلیسی قصد دارند داستان این سریال را با رعایت حق کپی رایت مورد استفاده قرار داده و آن را در ساختاری مناسب با کشورشان تولید کنند.

روزنامه هفت صبح